Τι είναι τα αέρια αίματος;
Η ανάλυση των αερίων αίματος μετρά τα επίπεδα οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα καθώς και την οξύτητα (pH) του αίματος. Το δείγμα λαμβάνεται από μια περιφερική αρτηρία. Η εξέταση αυτή χρησιμοποιείται κυρίως για να διαπιστωθεί το πόσο καλά οι πνεύμονες κατορθώνουν να μεταφέρουν οξυγόνο στην κυκλοφορία και να απομακρύνουν από αυτή το διοξείδιο του άνθρακα
Πώς γίνεται η εξέταση
Λαμβάνεται μια μικρή (1cc) ποσότητα αίματος, συνήθως από μια αρτηρία. Το αίμα μπορεί να ληφθεί από την κερκιδική αρτηρία στον καρπό, τη μηριαία αρτηρία στη βουβωνική χώρα ή από τη βραχιόνια αρτηρία στο ύψος της πρόσθιας επιφάνειας του αγκώνα. Η επιλογή του σημείου παρακέντησης γίνεται από τον ιατρό. Σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να ληφθεί αίμα από μια φλέβα.
Ο ιατρός στη συνέχεια θα εισάγει μια μικρή βελόνα διαμέσω του δέρματος στην αρτηρία. Αφού γίνει η αιμοληψία εφαρμόζεται πίεση στο σημείο παρακέντησης για λίγα λεπτά. Ο ιατρός παρακολουθεί το σημείο για τυχόν αιμορραγία ή προβλήματα στην κυκλοφορία. Το δείγμα πρέπει να αναλυθεί άμεσα ώστε να διασφαλιστούν ακριβή και αξιόπιστα αποτελέσματα.
Πώς θα προετοιμαστείτε
Ο ιατρός θα σας ρωτήσει εάν έχετε κάποια αιμορραγική διάθεση ή εάν λαμβάνετε φάρμακα που επηρρεάζουν την πήξη του αίματος, όπως αντιπηκτικά από του στόματος, ηπαρίνη ή ασπιρίνη.
Εάν είστε υπό συνεχή οξυγονοθεραπεία ο ιατρός θα αποφασίσει εάν η εξέταση θα γίνει με ή χωρίς οξυγόνο.
Δεν θα πρέπει να έχετε καπνίσει ή να έχετε κάνει έντονη σωματική δραστηριότητα, για παράδειγμα να έχετε τρέξει ή να έχετε ανέβει τις σκάλες με τα πόδια πριν την εξέταση.
Πώς θα αισθανθείτε κατά τη διάρκεια της εξέτασης
Είναι αλήθεια ότι η παρακέντηση μιας αρτηρίας είναι λίγο πιο επώδυνη από εκείνη μιας φλέβας, επειδή οι αρτηρίες είναι πιο εν τω βάθει αγγεία και επειδή διαθέτουν περισσότερες νευρικές απολήξεις.
Το πόσο πονάει κανείς είναι υποκειμενικό. Οι περισσότεροι ασθενείς αισθάνονται έναν πολύ σύντομο οξύ πόνο σαν τσίμπημα και μια αίσθηση ότι το σημείο παρακέντησης σφύζει.
Υπάρχουν επιπλοκές;
Είναι λίγες και σπάνιες όταν η εξέταση γίνεται από έμπειρο ιατρό.
- Αμορραγία ή αιμάτωμα στο σημείο λήψης. Αποφεύγεται εξασκώντας πίεση για λίγα λεπτά στο σημείο παρακέντησης. Μπορεί να χρειασεί να πιέσουμε για περισσότερο χρόνο στους ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα.
- Προβλήματα αιματικής ροής στο σημείο παρακέντησης. Σπανιότατο.
- Αίσθημα καύσου μετά την αιμοληψία.
- Μόλυνση. Σπανιότατο εφόσον λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα αντισηψίας.
Γιατί γίνεται η εξέταση;
Η σημασία της ανάλυσης των αερίων αίματος είναι ανεκτίμητη σε μια ποικιλία περιπτώσεων:
- Έλεγχος της αναπνευστικής λειτουργίας σε σοβαρά αναπνευστικά νοσήματα όπως άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, κυστική ίνωση, λοιμώξεις αναπνευστικού κ.ά.
- Αξιολόγηση της θεραπείας
- Εκτίμηση της ανάγκης για συμπληρωματική χορήγηση οξυγόνου.
- Για να διαπιστώσουμε εάν λαμβάνεται η σωστή ποσότητα οξυγόνου σε ασθενείς που είναι ήδη σε οξυγονοθεραπεία.
- Αξιολόγηση της οξεοβασικής ισορροπίας σε ασθενείς που πάσχουν από καρδιακή ανεπάρκεια, μη ελεγχόμενο σακχαρώδη διαβήτη, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, διαταραχές του ύπνου, σοβαρές λοιμώξεις ή κατόπιν λήψης υπερβολικής δόσης κατασταλτικών φαρμάκων ή ναρκωτικών.
- Σε σοβαρές επείγουσες καταστάσεις για τη λήψη απόφασης για μηχανική υποστήριξη της αναπνοής.
Έτσι λοιπόν παθολογικά αποτελέσματα μπορεί να οφείλονται σε νοσήματα των πνευμόνων ή του θωρακικού τοιχώματος, των νεφρών ή σε διαταραχές του μεταβολισμού. Κρανιοεγκεφαλικές ή αυχενικές κακώσεις ή άλλοι τραυματισμοί που επηρρεάζουν τη λειτουργία της αναπνοής μπορεί να οδηγήσουν σε μη φυσιολογικά αποτελέσματα.
Η ανάλυση των αερίων αίματος δεν παρέχει από μόνη της αρκετές πληροφορίες για τη διάγνωση ενός προβλήματος. Για παράδειγμα δεν μπορεί από μόνη της να καθορίσει εάν ένα χαμηλό οξυγόνο είναι αναπνευστικής ή καρδιακής αιτιολογίας. Τα αέρια αίματος θα συναξιολογηθούν με το ιατρικό ιστορικό την κλινική εξέταση, τον απεικονιστικό έλεγχο και άλλες εργαστηριακές εξετάσεις.
Η εξέταση αυτή πραγματοποιείται κατόπιν ραντεβού στο ιατρείο ή κατ' οίκον, και το αποτέλεσμα λαμβάνεται άμεσα